Kada je pre tri godine postao prvi Evropljanin koji je pobedio na Nacionalnom takmičenju Američkog koledža lekara u Sjedinjenim Američkim Državama, dr Srđan Nikolovski, doktor medicine i naučnik iz Pančeva, zauvek je upisao svoje ime u istoriju svetske medicine.
Godinu dana kasnije, bio je jedini Evropljanin koji je dospeo u finale ovog prestižnog naučnog nadmetanja. A ove godine, Nikolovski je ponovo pokazao zašto važi za jednog od najuspešnijih mladih naučnika sa ovih prostora.
Ovog aprila, u Nju Orleansu održan je 106. godišnji sastanak Američkog koledža lekara – najveće specijalističke medicinske organizacije u SAD. Učestvovao je rekordan broj internacionalnih delegata, a među njima i Srđan Nikolovski, koji je još jednom uspeo da Srbiju pozicionira na globalnu mapu inovacija u oblasti urgentne medicine.
– Ove godine sastanak Američkog koledža lekara održan je od 3. do 5. aprila u Ernest N. Morial Konvencionom Centru u Nju Orleansu, sedmom najvećem konvencionom centru u SAD koji se prostire na preko 280 hiljada kvadratnih metara. Program je bio veoma bogat, sa više od 200 usmenih sesija i preko 200 dodatnih praktičnih sesija i radionica koje je vodilo više od 550 istaknutih predavača. Preko 100 sesija je bilo emitovano uživo putem interneta. Održano je i nekoliko sponzorisanih simpozijuma, a prisustvovalo je i preko 200 izlagača. U fokusu je bio i tradicionalni vrhunski centar za karijeru i profesionalni razvoj Američkog koledža lekara – kaže dr Srđan Nikolovski.
Među svim tim događajima, jedan je imao poseban značaj: finale Nacionalnog takmičenja zbog koga je Pančevac prvenstveno i putovao u Ameriku:
– Organizovani su mnogi jedinstveni specijalni događaji, ceremonije, prijemi i takmičenja, uključujući i finalnu rundu Nacionalnog takmičenja Američkog koledža lekara na kome sam i ja učestvovao. Ovaj događaj je, inače, okupio preko 9 hiljada učesnika, što ga čini najsveobuhvatnijim stručnim skupom u ovoj oblasti na svetu. Iz godine u godinu, sve veći broj učesnika van SAD-a prisustvuje ovom sastanku, čineći ga izuzetnim obrazovnim događajem za interniste i supspecijaliste širom sveta sa ciljem razmene znanja i veština kao dela nezamenljive profesionalne revitalizacije i uspostavljanja dragocenih veza sa globalnom zajednicom interne medicine.
Kao jedini predstavnik Evrope u finalu, dr Srđan Nikolovski je ponovo imao čast da prezentuje rad sproveden u Srbiji.
– Od gotovo 40 hiljada prijavljenih takmičara, približno 700 nas je bilo selektovano za finalnu rundu. Meni je i ovog puta bila čast da predstavim jedinu studiju iz Evrope koja je u celosti sprovedena u Srbiji. Još dvoje finalista su prezentovali studije sprovedene van teritorije SAD-a, obe iz Katara. Svi preostali takmičari su bili sa teritorije Sjedinjenih Država.
Studija našeg Pančevca naišla je na veoma pozitivan prijem među stručnjacima.
– Studija koju sam predstavio privukla je pažnju mnogih takmičara, drugih učesnika i predstavnika stručnih medicinskih organizacija u SAD, a dobila je i vrlo pozitivne utiske od izuzetno strogog žirija koji su činili eksperti u oblasti interne medicine, naveliko poznati u SAD-u.
Ovog puta, u fokusu istraživanja bio je uticaj vremena i udaljenosti na preživljavanje kod vanbolničkog srčanog zastoja.
– Predstavio sam rezultate koje sam ostvario sa još troje kolega iz Resuscitacionog saveta Srbije, uz svesrdnu i nezamenljivu podršku drugih članova istog Saveta. Koristeći modele neuronskih mreža, kao vida veštačke inteligencije, identifikovali smo ključne faktore preživljavanja ljudi nakon vanbolničkog srčanog zastoja, među kojima smo otkrili nove prediktore, uglavnom povezane sa različitim vremenskim intervalima od kolapsa pacijenta pa sve do prijema u bolnicu.
Prema rezultatima ove studije, brzina reakcije hitne pomoći presudna je za ishod pacijenta.
– Naši rezultati su pokazali da timovi hitne medicinske pomoći moraju stići u roku od 6 minuta do pacijenta i da udaljenost ekipe hitne pomoći mora biti najviše 6,4 kilometara od pacijenta kako bi se održala verovatnoća preživljavanja preko 50%. Pokazali smo i da, primenom reanimacionih mera, prolaznici-svedoci mogu „kupiti” 5 minuta vremena i 2,4 kilometra udaljenosti za postizanje iste šanse za preživljavanje ovih osoba.
Važnost studije ogleda se i u pokazateljima koji se odnose na dalji tok lečenja.
– Ovaj inovativni pristup analize korišćenjem modela veštačkih neuronskih mreža istakao je uticaj vremena i udaljenosti, ne samo u pogledu preživljavanja, već i dužine hospitalizacije ovih pacijenata. Pokazali smo da svaki minut odlaganja u postizanju povratka spontane cirkulacije nakon primene reanimacionih mera produžava hospitalizaciju za 2,3 dana.
Kao neko ko u praksi vidi posledice nedostatka brzine i koordinacije, dr Nikolovski ukazuje i na širi značaj rezultata.
– Ovi rezultati mogli bi doprineti poboljšanju protokola tretmana, smanjenju budućih stopa smrtnosti, skraćenju hospitalizacije, kao i isticanju značaja adekvatnije geografske distribucije ekipa hitne medicinske pomoći kako bi se skratili vreme i udaljenost potrebni za dolazak do pacijenata.
Američki koledž lekara, sa sedištem u Filadelfiji, predstavlja jedinstvenu platformu za razmenu znanja, veština, iskustava, kao i za promociju inovacija. Osnovana 1915. godine, ova profesionalna organizacija trenutno broji preko 160 hiljada aktivnih članova i predstavlja najveću specijalističku medicinsku organizaciju u SAD i jednu od najvećih i najuglednijih stručnih medicinskih organizacija na svetu.
Ove godine lekar i naučnik iz Pančeva je po treći put bio učesnik skupa koji je obeležio i početak njegovih međunarodnih priznanja.
– Svoj 100. godišnji sastanak Američki koledž lekara je organizovao 2019. godine u Filadelfiji, mestu svog osnivanja, i to je ujedno bio i prvi godišnji sastanak ovog koledža na kojem sam učestvovao. Ovogodišnji sastanak je bio 106. po redu. Za mene, ovogodišnji sastanak Američkog koledža lekara bio je, kao i svakog prethodnog puta, nezamenljivo iskustvo. Jasno se primećuje da je sve više učesnika van teritorije Sjedinjenih Američkih Država, što ovaj skup čini pravom globalnom platformom za razmenu znanja. Ove godine se posebno istakla tema veštačke inteligencije – kako kroz brojna predavanja koja su se bavila njenom primenom u postavljanju dijagnoze i lečenju pacijenata sa akutnim i hroničnim internističkim stanjima, tako i kroz izlaganja brojnih izlagača u egzbicionom delu sastanka, koji su predstavili inovativna rešenja u oblasti zdravstvene zaštite. To je bio jedan od glavnih razloga što je ovogodišnji skup za mene bio naročito interesantan. Pored direktnog uticaja, sastanak je imao i snažan indirektan uticaj na mene: dodatno me je motivisao za dalji profesionalni razvoj i dao mi novu energiju da nastavim da ulažem u svoje znanje i rad.
Fotografije: Srđan Nikolovski, privatna arhiva
